تعیین پارامترهای ترمودینامیکی استخراج ترکیبات جیوه از نمونه های حقیقی

تالاب انزلی، واقع در حاشیه جنوبی دریای خزر، یکی از اکوسیستمهای کمنظیر دنیاست که از چهار حوضچه شرقی، مرکزی، غربی و سیاهکشیم تشکیل شده است. این اکوسیستم دارای 20گونه ماهی است و آب بیش از 11 رودخانه دائمی و فصلی، که از کوههای البرز و تالش سرچشمه میگیرند، بعد از گذر از مزارع و شالیزارهای اطراف تالاب، به درون آن تخلیه میشوند و با انتقال آب و تهنشین شدن رسوبات آن که حاوی غلظت بالایی از عناصر سنگین است، موجب آلودگی تالاب میشوند. ترکیبات جیوه جزء آلایندههای خطرناکی در آب رودخان هها و دریاچه ها هستند. که از ته نشین شدن و رسوب کردن فاضلاب های صنعتی و شهری در ته رودخانه ها حاصل می شوند. ماهی و پستانداران دریایی منبع برجسته ترکیبات جیوه در رژیم غذایی انسان هستند. در این تحقیق سعی شده است، علاوه بر مطالعه آب 4 حوضچه تالاب انزلی از نظر میزان آلودگی به ترکیبات جیوه، اثر ایستگاهها و فصول نمونهبرداری بر روی غلظت جیوه مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور 20 نمونه آب در فصل پاییز و زمستان 86 و تابستان 87 از ایستگاههای موجود در حوضچههای تالاب برداشته شد و آنالیزهای فیزیکی و شیمیایی لازم بر روی آنها انجام گرفت. برای تعیین غلظت ترکیبات جیوه در نمونههای آب از روش هضم اسیدی و آنالیز جذب اتمی بخار سرد استفاده شد. برای بررسی تأثیر ایستگاهها و فصول نمونهبرداری از محاسبات تحلیل واریانس یک طرفه و دو طرفه استفاده شد. برای بررسی میزان آلودگی ترکیبات جیوه در بافت عضلهی ماهیان 4 حوضچه تالاب، 50 نمونه ماهی در 6 گونه مختلف انتخاب شد. برای بررسی تأثیر عوامل سن، طول و وزن بر روی غلظت ترکیبات جیوه در بافت عضلهی ماهیان از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج آنالیز جذب اتمی بخار سرد با روش هضم قلیایی برای ماهیان نشان میدهد که غلظت ترکیبات جیوه در نمونههای ماهی در مقایسه با غلظت استاندارد آن، در حد طبیعی و کمتر از مقدار استاندارد است ولی در نمونههای آب، بیش از حد استاندارد آب آشامیدنی است. بیشترین آلودگی نسبت به این عنصر در نمونههای آب در حوضچهی شرقی و در نمونههای ماهی در اردک ماهی اندازهگیری شده است. نتایج تحلیل واریانس یک طرفه نشان میدهد، غلظت ترکیبات جیوه در ایستگاههای نمونهبرداری شده با سطح اطمینان 95 % با یکدیگر تفاوت معنیدار دارند. نتایج تحلیل واریانس دو طرفه نشان میدهد، ایستگاهها و فصول نمونهبرداری دو عاملی هستند که با سطح اطمینان %95 روی غلظت جیوه تأثیر میگذارند. همچنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می هد که غلظت ترکیبات جیوه در بافت عضله ماهیان با سطح اطمینان 99 % به وزن و طول بستگی دارد. برای مطالعه ترمودینامیکی استخراج ترکیبات جیوه در بافت عضله ماهیان، 5 نمونه ماهی 331-365 انجام شد. برای k انتخاب شد. هضم بافت عضلهی این ماهیان در محدودهی دمایی 1 حسب رسم شد. /t بر lnkc محاسبه پارامترهای ترمودینامیکی تعادلی استخراج منحنی استخراج ترکیبات جیوه در بافت عضله ماهیان با استفاده از این منحنی °g∆ و °s°،∆h∆ بهدست آمدند. کمیتهای ترمودینامیکی محاسبه شده مربوط به شکستن پیوند گوگرد اسیدآمینه سیستئین با جیوهی معدنی در پروتئینهای گوگرددار است.